Fondacioni Maarif, një mjet i Presidentit turk Erdogan, po e zgjeron praninë e tij në Shqipëri, dhe jo të gjithë janë të kënaqur.
Në fillim të korrikut, qindra studentë dhe prindër të ngacmuar u mblodhën për ceremoninë vjetore të diplomimit të "Universitetit të Nju Jorkut në Tiranë", një universitet privat shumë i vlerësuar në kryeqytetin e Shqipërisë.
Për nder të diplomave bachelor, master dhe doktorantë të NYUT, u organizua një ceremoni mburrëse në një teatër të Tiranës të plotë me një mesazh të veçantë të lexuar nga Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan.
"Unë mbështes punën e fondacionit tonë në përmbushjen e nevojave arsimore të vëllezërve tanë dhe miqve shqiptarë", thuhet në mesazhin e Erdoganit.
Fondacioni njihet si Maarif, krijuar në qershor 2016 nga Parlamenti turk si ofruesi i vetëm zyrtar i arsimit të mbështetur nga Turqia jashtë vendit.
Sot, Fondacioni Maarif krenohet me një prani në 35 vende me gjithsej 294 institucione arsimore, shumica në Azinë Jugore, Afrikë dhe Evropën Juglindore.
Një mjet i madh në diplomacinë turke të pushtetit të butë, Fondacioni është gjithashtu një armë në betejën e Erdoganit për të shkatërruar rrjetin mbarëbotëror të institucioneve arsimore të armikut të tij, dhe njeriu që Ankaraja thotë se ishte pas një grushti të dështuar të vitit 2016, kleriku musliman me qendër në SHBA Fethullah Gulen .
Maarif e bleu NYUT në Gusht 2018, ndërsa së bashku me blerjen e Shkollës së Arsimit Themelor të NY dhe Shkollën e Mesme të NY në Tiranë.
Për të festuar blerjen, Ministri i Jashtëm turk Mevlut Cavusoglu mbajti një fjalim në hapjen e vitit akademik të NYUT.
Por Fondacioni nuk u ndal këtu.
Mjet politik
Në qershor, Maarif njoftoi krijimin e "Kopshtit të Fëmijëve në Shqipëri", një kopsht fëmijësh në 2000 metra katrorë tokë bujqësore në një periferi të Tiranës duke ofruar "mësim të vërtetë në natyrë".
Pastaj në korrik, njoftoi krijimin e një shkolle të mesme në qytetin qendror shqiptar të Elbasanit që do të hapet në shtator.
Megjithatë, kritikët thonë se zgjerimi ka më pak përparsi arsimin sesa politikën.
"Më shumë se ndërhyrje arsimore, Maarif është politik," tha Ermir Hoxha, një gazetar shqiptar që ndjek nga afër zhvillimet në Turqi dhe është botuesi prapa portalit të lajmeve “Te Sheshi”.
"Tani duhet të shihet nëse arsimi do të mbizotërojë mbi politikën në këto shkolla."
Turqia ka pasur një prani në arsim në Shqipëri për dekada, qysh kur ish-Presidenti turk Turgut Ozal përuroi kolegjin e parë turk në Tiranë në 1993, dy vjet pas rrëzimit të komunizmit në Shqipëri.
Kolegji, Mehmet Akif, shumë shpejt u bë një institucion elitar, shkolla e parë private në Shqipërinë post-komuniste që ofron arsim të një cilësie të lartë në gjuhën shqipe, angleze dhe turke.
Kolegje të tjera turke ndoqën, punësimin e mësuesve dhe administratorëve në mesin e pasuesve të Gulen, i cili ishte fillimisht një aleat i Erdoganit.
"Elita shqiptare zgjodhi të edukojë fëmijët e tyre në këto shkolla, pa pasur ndonjë dashuri kulturore ose fetare për Turqinë," tha Hoxha. "Ata as nuk e dinin kush ishte Gulen ose cili ishte fryma e organizatës së tij. Ata vendosën ta bëjnë këtë për shkak të arsimit me cilësi të lartë që ofrohet. "
Sidoqoftë, Erdogan dhe Gulen dështuan, dhe në maj 2015, gjatë një udhëtimi në Tiranë, Erdogan iu referua organizatës së ish-aleatit të tij si një grup ‘terrorist’ dhe raportohet se kërkoi mbylljen e shkollave të lidhura me të.
Qeveria shqiptare rezistoi. Por pas grushtit të shtetit të dështuar të vitit 2016, shkollat ??e lidhura me Gulen dhe turqit që punojnë për ta në të gjithë botën kanë rënë nën një presion të fortë. Maarif filloi zgjerimin e saj.
Jo të gjithë janë të impresionuar.
"Agresioni kulturor"
Në korrik 2018, shkolla private shqipe ‘Udha e Shkronjave’ lëshoi ??një deklaratë për shtyp ku denoncoi atë që e quajti “agresion kulturor turk” përmes blerjes së shkollave shqipe.
Ai detajoi një takim midis drejtorit të shkollës Artur Shkurti dhe shefit të përfaqësuesit të Maarif në Shqipëri, Fatih Cankurt, në të cilin Cankurt parashtroi dëshirën e Maarif për të blerë shkollën.
Prania e Maarif, tha shkolla, "thjesht zgjeron më tej praninë turke në jetën shqiptare. Ata e bëjnë shoqërinë shqiptare të përqafohet në problemet dhe interesat e Turqisë. ”
BIRN kërkoi një intervistë me Cankurt por nuk mori përgjigje deri në kohën e publikimit.
Fondacioni Maarif Albania nuk maskon besnikërinë e tij politike.
Në faqen e saj në Facebook, ka postime, komente dhe pamjet në lidhje me puçin e dështuar të vitit 2016 së bashku me deklaratat e ambasadorit turk në Shqipëri që dënojnë Gulen, i cili ka mohuar çdo përfshirje në tentativën e goditjes.
Genc Pollo, një politikan shqiptar i opozitës dhe ish ministër i arsimit, tha se ekzistojnë rregulla të rrepta në Shqipëri në lidhje me funksionimin e shkollave të drejtuara nga jashtë.
"Theksohet se shkollat ??duhet të demonstrojnë një natyrë kombëtare dhe laike, të mos përfshihen në politikë, të mos nxisin racizëm, terrorizëm, antisemitizëm etj", tha ai. Ata gjithashtu duhet të garantojnë orientimin dhe vlerat pro-evropiane dhe perëndimore, duke promovuar demokracinë dhe liritë individuale. "
Por sigurimi i rregullave kërkon vullnet politik, tha ai.
"Përndryshe zbatimi i rregullimit bëhet shumë relativ."
Megjithatë, Hoxha tha që do të ishte joreale të pritet që Turqia të rezistojë në promovimin e vlerave të veta dhe perspektivën strategjike përmes shkollave të tilla.
"Në fund të fundit, gjithçka vlen për zgjedhjen e studentëve," tha ai. "Ata mund të vendosin të marrin nga shkollat ??(Maarif) vetëm njohuritë shkollore ose të marrin gjithashtu frymën politike dhe kulturore të Turqisë së sotme."/BIRN/
