Të gjithë presim kulmin, por ç’vjen më pas? Studimi i Imperial College: Mos prisni që gjithçka të zgjidhet shpejt, por filloni të …

E mërkurë, 25 Mars 2020 09:16

Sa do të zgjasë?  Pas pikut do të ketë një tjetër, dhe pastaj një tjetër, dhe një tjetër … dhe “normalja” nuk do të kthehet më.

Të gjithë presim kulmin. Besojmë se do të jetë një moment çlirues, ai që shënon daljen nga koronavirusi. Megjithatë, pasi të arrihet piku, sëmundja nuk do të marrë fund, madje as nuk është e thënë që do të nisë një zbritje qetësuese. Në të vërtetë, tendenca ka më shumë të ngjarë të zhvillohet përmes kulmeve të njëpasnjëshme, ndoshta duke ardhur e duke u ulur, por gjithashtu faza e zbritjes do të përfshijë masa parandaluese, sepse ndjenja e të dalit jashtë emergjencës mund të shkaktojë infeksione të reja.

Do të përfundojë vetëm kur nuk do të ketë raste për një periudhë të gjatë, kur shumica e njerëzve të jenë bërë imunë, mbase nëse ndryshojnë kushtet e motit – edhe pse ende nuk është konfirmuar. Megjithatë Boris Johnson ka thënë se do të duhen 12 javë për të dalë prej kësaj situate. Qeveria amerikane flet për 18 muaj.

Normaliteti, nga ana tjetër, nuk do të kthehet kaq shpejt dhe në disa aspekte mbase nuk do të kthehet fare. Dhe është e vështirë të përcaktosh një kohë.

Sidoqoftë, studimet nga Imperial College London analizuan trendin dhe simuluan sesi mund të vazhdohej. Mënyra më efektive për të zhdukur koronavirusin është që të miratohen ndërhyrje të shumta që veprojnë mbi transmetimin.

Sipas studiuesve ekzistojnë dy mënyra të mundshme të të vepruarit:

  1. Zbutja, e cila synon të ngadalësojë infeksionin, zvogëlojë numrin e shtrimeve në spital dhe mbrojë ata që janë më të rrezikuar;
  2. ose shtypja, e cila duhet të zvogëlojë rastet në minimum, duke e mbajtur këtë situatë përgjithmonë.

Zbutja, e cila mund të kufizohet në izolimin e rasteve të dyshuara, karantina për ata që janë pranë tyre, mbrojtje e veçantë për të moshuarit dhe njerëzit në rrezik, mund të zvogëlojë kulmin me 2/3 dhe të përgjysmojë vdekjet. Por virusi do të mbetet në qarkullim.

Në një studim mbi masat zbutëse të aplikuara në Itali, studiuesit nga Instituti i Shkëmbimit Shkencor, Universiteti i Torinos, panë se që nga bllokada totale në 9 Mars, lëvizshmëria ka rënë me 50 përqind.  Prandaj do të ishte më mirë të synohej një shtypje, e cila parashikon që të mos ketë më asnjë transmetim.

Në këtë rast, të gjitha masat, dhe veçanërisht kërkesa për të qëndruar në shtëpi dhe mbyllja e shkollave, duhet të merren njëkohësisht dhe duhet të mbahen vazhdimisht për të paktën pesë muaj, me rezultatet e para të dukshme në tre muaj.

Masat e rënda më pas mund të marrin një formë të ndërmjetme, ose të miratohen pjesërisht, për shembull duke mbyllur shkollat ​​ose duke u kërkuar njerëzve të qëndrojnë në shtëpi, duke ndërhyrë menjëherë pasi numri i pacientëve tregon shenja të rritjes. Kjo sjellje duhet të ndiqet për dy vjet ose derisa virusi të jetë zhdukur. Dhe kjo duhet të ndodhë globalisht, sepse të gjithë jemi të ndërlidhur tani, përndryshe gjithçka do të fillonte përsëri nga e para.

Analizat e të dhënave kineze zbulojnë se 50 përqind e transportuesve nuk ishin pikasur në kohë.

Llogaritjet janë bërë duke u nisur nga konsiderata se ngjitja e virusit, duket se ndodh që 12 orë para shfaqjes së simptomave të para dhe për 4.6 ditë pasi ato të jenë zhdukur. Besohet gjithashtu se kushdo që e merr në formë asimptomatike është i rrezikshëm: ai ka një infektivitueshmëri të barabartë me 50 përqind të atyre që janë simptomatikë.

Nëse masat e rrepta vazhdojnë, tendenca mund të jetë ajo e treguar nga grafiku më poshtë, ku vija portokalli tregon shtrimet në kujdesin intensiv.

Cdo që kulmi të arrihet përsëri, për shembull me 100 raste në javë, është thelbësore që të mbyllen shkollat ​​dhe aktivitetet sërish dhe të propozohet distancimi social.

Por masat mund të ndalen kur rastet bien nën 50. Kjo do të na lejonte të përballeshim me situata që janë tashmë në kufi, siç janë ato që lidhen me probleme depresioni ose ankthi, të moshuarit që rrezikojnë të jenë edhe më të vetmuar, viktimat e  dhunës në familje.

Studiuesit gjithashtu identifikojnë shkallën e izolimit: izolimi efektiv duhet të çojë në një ulje prej 75 përqind të kontakteve.

Sipas modelit të Imperial College, kontrolli duhet të jetë në fuqi për të paktën dy të tretat e kohës, domethënë, ai duhet të jetë i vlefshëm për dy muaj, i ndjekur nga një muaj hapje. Dhe kjo përsëritet, derisa të vihet në dispozicion një vaksinë për të cilën besohet se mund të arrijë pas një viti e gjysmë, me kusht që të jetë efektive dhe që të ofrohet masivisht.

Dikush mund të mendojë se një mënyrë për të zgjidhur situatën është që infeksionet të lejohen, por të rriten stacionet e terapisë intensive për të trajtuar më shumë njerëz. Sidoqoftë, studiuesit nuk besojnë se kjo mund të zgjidhë problemin. Pa distancimin, 80 përqind e popullsisë do të sëmuret dhe do të ketë një kulm të vdekshmërisë në tre muaj. Ata gjithashtu llogaritën se mund të bëhen 510,000 në Angli dhe 2.2 milion në Shtetet e Bashkuara.

Shkurt, ne jemi përballë një situate afatgjatë, e cila do të konsiderohej më mirë si fillimi i një mënyre krejtësisht të ndryshme të të jetuarit.

Prandaj do të ishte më e përshtatshme, në vend që të prisni që gjithçka të zgjidhet, të filloni të organizoheni ndryshe. / Business Insider

Login to post comments

Lajmet e fundit

Gëzim Sadikaj: Si perfaqesues i banoreve qe protestuan kunder grabitjes se shtepive dhe prones nga pushteti.

Politikë

Gëzim Sadikaj: Si perfaqesues i banoreve qe protestuan kunder grabitjes se shtepive dhe prones nga pushteti.

Nga Gezim Sadikaj: Si perfaqsues i banorve qe protestuan kunder grabitjes se shtepive dhe prones nga pushteti.Shebull tipik i kesaj masakre eshte dhe familja Billa prej 20 antaresh!Mervet Billa dhe Izet...

Sulmet e NATO-s mbi Beograd 25 vite më parë/ Analiza: Ja pse nuk mund të krahasohet situata e Kosovës me Ukrainën sot

Globi

Sulmet e NATO-s mbi Beograd 25 vite më parë/ Analiza: Ja pse nuk mund të krahasohet situata e Kosovës me Ukrainën sot

NATO sulmoi trupat serbe në vitin 1999 për të parandaluar një “katastrofë humanitare” në Kosovë. Krahasimi me Ukrainën është i gabuar.   Pas disa muaj negociatash, të cilat nuk dhanë rezultate, më...

Rritja e kostove dhe ulja e fitimeve, bizneset në Shqipëri nuk po investojnë më! Analiza: Po ushqehemi me importe!

Ekonomi

Rritja e kostove dhe ulja e fitimeve, bizneset në Shqipëri nuk po investojnë më! Analiza: Po ushqehemi me importe!

    Rritja e kostove, frenimi i konsumit, ulja e fitimeve ka bërë që bizneset të reduktojnë investimet në makineri e pajisje. Ulja e konkurrueshmërisë nga bizneset vendase po i lëshon gjithnjë e...